نبض خبر: اگر چه مدیریت دستگاههای خدمت رسان خصوصا مدیریت و نظارت دولت بر توزیع سوخت در پمپ بنزینها و نان در نانوایی های سراسر کشور در دوره جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونی و آمریکا علیه ملت ایران، شایسته قدردانی فراوان است اما از سوی دیگر تداوم نظارت بر بازار و مقابله با تخلفاتی مانند گرانفروشی از وظایف همیشگی دستگاهای نظارتی است که نباید فراموش و صرفا به سخنرانی هایی مانند اینکه « مجوز گرانی هیچ کالایی صادر نشده » و «دستگاههای نظارتی در صورت دیدن گرانفروشی برخورد کنند» بسنده شود!
تصمیم ناگهانی دولت برای افزایش نرخ خرید شیر خام در اواخر اردیبهشت ماه، جرقه افزایشهای زنجیرهای در بازار لبنیات را زد؛ افزایشی که در کمتر از چند هفته، خود را با جهش قیمت ماست، پنیر، شیر و دوغ در سفره مردم نشان داد و اکنون آمارها نشان می دهد که بخشی از فرآوردههای لبنی در مدت کوتاهی تا بیش از ۳۰ درصد گران شدهاند؛ روندی که نهتنها فشار معیشتی بر خانوارها را دوچندان کرده، بلکه به گفته فعالان صنفی، به دلیل برگزار نشدن جلسات ضروری برای هماهنگی و بازنگری قیمتها، این خلاء مدیریتی باعث شده قیمت ها به صورت نامنظم و بدون پاسخگویی افزایش یابند.
موج گرانی از دل یک تصمیم ناگهانی
۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴، نقطه آغاز رسمی این شوک قیمتی بود؛ زمانی که نرخ شیر خام درب دامداری با تصمیم مستقیم وزیر جهاد کشاورزی، از ۱۸ هزار تومان به ۲۳ هزار تومان افزایش یافت؛ رشد ۲۷.۷ درصدی در ماده اولیهای که ستون فقرات صنعت لبنیات کشور است. همان زمان، فعالان صنعت لبنیات هشدار دادند که این تغییر ناگهانی، موجب افزایش ۱۵ تا ۲۷ درصدی هزینه تولید خواهد شد.
لبنیات در فروردین هم افزایش قیمت داشت، اما پس از اردیبهشت افزایشها بیوقفه و افسارگسیخته شد
با اینکه قیمت لبنیات پیش از اردیبهشت ماه هم روند افزایشی داشت اما مجددا و تنها دو هفته بعد، بازار با موج شدید دیگری از افزایش قیمت مواجه شد و در روزهای بعد نیز، افزایش قیمت های کارخانه ای با شتاب ادامه یافت، بر اساس گزارش میدانی خبرنگار جماران از قیمت کارخانه ای محصولات عرضه شده در سوپرمارکتها:
از پنیر تا دوغ؛ آمارهای رسمی از افزایش بیش از ۳۰ درصدی در برخی اقلام لبنی
پنیر یواف لیوانی ۱۰۰ گرمی از ۱۶,۲۵۰ تومان در نیمه فروردین به ۲۲ هزار تومان در ۲۱ تیر رسید (۳۵.۳ درصد افزایش).
شیر کمچرب بطری کوچک 230 سی سی، از ۹,۹۱۰ تومان در ۱۲ فروردین به ۱۰,۸۱۱ تومان در ۲ اردیبهشت و سپس به ۱۲,۰۶۱ تومان در ۲۲ تیر رسید. این یعنی رشد ۲۱.۷ درصدی تنها در سه ماه.
شیر کمچرب یک لیتری در بازار آزاد، از ۳۳,۲۸۸ تومان در ۲ اردیبهشت به ۴۳,۰۲۵ تومان در تیرماه رسید (۲۹.۳ درصد افزایش).
ماست کمچرب پروبیوتیک ۹۰۰ گرمی، از ۳۴,۰۳۶ تومان به ۴۱,۴۱۰ تومان رسید (۲۱.۶ درصد افزایش).
ماست پرچرب پروبیوتیک پلاس ۱.۵ کیلوگرمی، از ۷۰,۴۸۵ تومان به ۸۳,۷۰۰ تومان افزایش یافت (۱۸.۷ درصد افزایش).
دوغهای ۱.۵ لیتری برند معروف، در سه ماه گذشته با ثبت قیمتهای کارخانه ای ۴۳ هزار تومان و ۵۱ هزار تومان بیش از ۲۰ درصد افزایش قیمت داشتند.
دوغ کفیر ۱.۵ لیتری نیز از ۴۱,۴۰۰ تومان به ۴۹ هزار تومان رسید. (۱۸.۳ درصد افزایش).
کره ۵۰ گرمی تنها در دو هفته گذشته، از ۳۳ هزار تومان به ۳۵ هزار تومان رسیده است. (۶.۱ درصد افزایش).
آمارهای سالانه؛ جهش های هشداردهنده
مقایسه سالانه قیمتها از خرداد ۱۴۰۳ تا خرداد ۱۴۰۴ نیز آمارهای هشداردهنده تری را نمایان می کند. به گزارش جماران بر اساس گزارش مرکز آمار از میانگین قیمتها در خرداد ماه 1404:
خامه پاستوریزه: افزایش ۶۵.۳ درصدی،
کره پاستوریزه: جهش ۸۹.۴ درصدی،
ماست پاستوریزه: رشد ۵۰.۴ درصدی،
شیر پاستوریزه: افزایش ۴۵.۸ درصدی،
دوغ: افزایش ۴۴ درصدی،
و پنیر ایرانی: رشد ۳۸.۷ درصدی داشته اند.
این روند مستمر و بدون پاسخگویی افزایش قیمتها در بازار لبنیات، سوالهای جدی درباره مدیریت بازار و مسئولیتپذیری دستگاههای متولی به وجود آورده است. چرا باید افزایش نرخ شیر خام به تصمیم ناگهانی و بدون هماهنگی کارشناسی انجام شود؟ چرا تولیدکنندگان بدون نظارت دقیق و مصوبه رسمی دست به افزایشهای غیرقانونی میزنند؟ و مهمتر از همه، چرا خانوادهها باید بار سنگین گرانی را تحمل کنند، در حالی که سرانه مصرف لبنیات به کمتر از نصف میانگین جهانی سقوط کرده است؟
این وضعیت، نه تنها تهدیدی جدی برای معیشت مردم است، بلکه آینده سلامت جامعه را نیز به خطر می اندازد؛ چرا که کاهش مصرف لبنیات می تواند پیامدهای منفی بلند مدتی بر سلامت عمومی داشته باشد.
منبع: پایگاه خبری جماران
